"Şap Türkiye'ye 4,1 Milyar Dolar Zarar Veriyor; Hayvan Hareketi Durmazsa Bu Yangın Sönmez"
Geçmiş Dönem Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Kamil Özcan’dan çarpıcı uyarı
Türkiye’nin hayvancılık ekonomisi, yıllık 4,1 milyar dolarlık dev kayıpla sarsılmış durumda. Şap hastalığı nedeniyle süt ve et verimindeki düşüş, kontrolsüz hayvan hareketleri ve üreticinin artan borç yükü sektörü çıkmaza sürüklüyor.
Geçmiş dönem Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği (TDSYMB) Başkanı ve Burdur Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Kamil Özcan, hem sahadan hem resmi verilerden çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
“Bu hastalık grip gibi; hayvan yerinde durursa söner, hareket ederse yayılır”
“Şap grip gibidir. Hayvan yerinde durursa söner, ama kesim–satış–pazar hareketi devam ederse hastalık büyür.”
Coğrafi risk: “Doğu’dan girip batıya yayılıyor”
“Şap Doğu’dan geliyor, Türkiye bir köprü ülke. Hayvan hareketi oldukça hastalık batıya kadar taşınıyor.”
162 Milyar TL’lik Ekonomik Kayıp
Türkiye’nin yıllık kaybı: 4,1 milyar dolar / 162 milyar TL
“Yeni virüse özel aşı Burdur’da üretildi”
“Virüs SAT-1’e döndü. Buna özel aşı üretildi ama hayvan hareketi kontrol edilmezse çözüm olmaz.”
“Devlet doğru tedbir aldı ama sahada denetim yetersiz”
“Aşı programı doğru. Ama sahada denetim yok. Pazar kapalı deniyor, arka kapıdan hayvan gidiyor.”
“Damızlık satışlarının sevki yasak; takım danası erkek danaların sevki de yasak”
Özcan, sahadaki en kritik kısıtlardan birini net bir dille açıkladı:
“Damızlık satışlarının sevkleri yasak.
Takım danası olarak sattığımız erkek danaların sevki de yasak.
Bu durumda üretici hayvanını yerinden oynatamıyor.”
Bu yasakların üreticiyi daha da sıkıştırdığını belirtti:
“Üreticinin elindeki hayvanı satamaması piyasayı kilitliyor. Bu kadar büyük bir kısıt varken kontrolsüz arka kapı hareketi daha da tehlikeli oluyor.”
“Valilik–Emniyet–Jandarma–Zabıta sahaya inse 15 günde biter”
“Topyekûn denetim yapılırsa şap 15 günde kırılır. Hayvan yerinden oynatılmayacak; mesele bu kadar net.”
“Üretici borç altında eziliyor”
“Gelir yok, pazar hareketi çok kısıtlı, sevk yasakları var. Üretici sıkışmış durumda.”
“Krediler faizsiz ertelenmeli”
“Bu dönemde üreticinin borçları faizsiz ertelenmezse hayvancılık ağır darbe alır.”
“Türkiye’nin hayvancılığı bu hastalığa teslim edilemez”
“Şap, milli ekonomiyi tehdit eden bir afettir. Doğru yönetilirse çözümü zor değil.”
Sonuç: “Kontrol bizde olursa bu hastalık zarar veremez”
“Doğru aşı + tam denetim + hayvan hareketinin sıkı kontrolü… Şapın çözümü bu.”



