ŞAP HASTALIĞI BURDUR VE TÜRKİYE'DE KONTROL ALTINA ALINAMIYOR!
Nisan 2025'ten bu yana süren şap salgınında aşılama oranları yükselse de vakalar batıya doğru hızla yayılıyor. Uzmanlar, doğru karantina ve hayvan hareketi kontrolü sağlansa virüsün 15 günde sönümleneceğini belirtirken, Türkiye genelinde kayıt dışı hayvan hareketi ve kaçak girişler yüzünden ekonomik kaybın milyarlarca dolara ulaştığı tahmin ediliyor.
Burdur’da Aşı Başarıyla Uygulanıyor Ama Hastalık Yine de Yayıldı
Şap hastalığıyla mücadele kapsamında Burdur’da aşılama oranları Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre oldukça yüksek seyrediyor. İl genelinde hem büyükbaş hem küçükbaşta hızlı bir kampanya yürütülmesine rağmen sahadaki tablo beklendiği gibi gelişmedi. Nisan 2025’ten bu yana devam eden salgın, yaz aylarından itibaren yeniden yayılım gösterdi.
Burdur’da “aşılamada örnek il” olarak gösterilen bölgelerde dahi yeni vaka kümeleri çıkması uzmanların dikkatini çekiyor. Yetkililer, bunun temel sebebinin hayvan hareketlerinin denetlenememesi olduğunu vurguluyor.
---
Uzmanlar: “15 Günde Sönerdi, Ama Kontrol Uygulanmadı”
Veteriner hekimler ve epidemiyoloji uzmanları, şap virüsünün doğru yönetimle kısa sürede sönümlendirilebilecek bir hastalık olduğunu belirtiyor. Yeni hayvan girişlerinde 15 günlük karantina, sevk sırasında sıkı kontrol ve hijyen kurallarının uygulanması hâlinde yayılımın 2–3 hafta içinde durması gerektiği ifade ediliyor.
Ancak pratikte bu kuralların sıkça ihlal edilmesi, bulaş zincirini kırmayı zorlaştırıyor. Ortak meralar, hayvan pazarları ve köyler arası kontrolsüz nakiller virüsün dolaşımını hızlandırıyor.
Doğu ve Güneydoğu Kaynaklı Kaçak Hayvan Girişi Büyük Risk Oluşturuyor
Türkiye genelinde şap vakalarının artmasının bir diğer önemli sebebi ise özellikle doğu ve güneydoğu hattından gelen kayıt dışı hayvan hareketi. Uzmanlar, yurtdışından kontrolsüz şekilde sokulan hayvanların hem yeni virüs tiplerini ülkeye taşıdığını hem de mevcut aşıların etkinliğini zayıflattığını ifade ediyor.
Sektör temsilcileri, kayıt dışı hayvan hareketinin ve denetim eksikliğinin ülke genelinde 4 milyar doların üzerinde ekonomik kayba yol açtığını belirtiyor. Et-süt verim kaybı, hayvan pazarlarının kapanması, karantina uygulamaları ve ihracatta yaşanan sıkıntılar bu zararı derinleştiren faktörler arasında.
Burdur’da Kaçak Kesim Artıyor: Ekonomik Sıkışmışlık Sahayı Zorluyor
Burdur’da jandarma ve İl Tarım Müdürlüğü’nün yol kontrolleri sürerken, ekonomik darboğaz yaşayan bazı üreticilerin kaçak hayvan kesimi ve küpesiz hayvan ticareti gibi uygulamalara yöneldiği görülüyor. Bu durum hem resmi kayıt sistemini bozuyor hem de şap virüsünün kontrol altına alınmasını imkânsız hâle getiriyor.
Yetkililer son dönemde artan denetimlerle birçok işletmeye idari yaptırım uygularken, sahadaki üreticiler ise maliyetlerin yükselmesi, kesim fiyatlarındaki düşüş ve pazar belirsizliği nedeniyle zorlandıklarını dile getiriyor.
Sonuç: Aşı Yetmiyor, Denetim Şart
Nisan 2025’ten bu yana mücadele edilen salgın, Türkiye’de hayvan sağlığı alanındaki en ciddi krizlerden biri olarak değerlendiriliyor. Aşılama büyük ilerleme sağlamış olsa da sınır güvenliği, hayvan hareketi kontrolü, karantina ve hijyen zincirinin eksiksiz çalışmadığı durumlarda virüsün yayılımı durdurulamıyor.
Burdur özelinde ise tablo, aşılama başarısına rağmen saha uygulamalarının belirleyici olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Uzmanlar ve üreticiler, hem yerel hem ulusal düzeyde daha sıkı kontrol mekanizmaları kurulmadığı sürece şap hastalığının Türkiye’de uzun süre daha gündemde kalacağı görüşünde.
